بررسی میزان تاکید کتابهای فارسی، تاریخ و تعلیمات اجتماعی دوره راهنمایی بر هویت ایرانی- اسلامی

چکیده هدف پژوهش حاضر بررسی میزان تاکید کتابهای فارسی، تاریخ و تعلیمات اجتماعی دوره راهنمایی بر هویت ایرانی- اسلامی است. سئوال اصلی این پژوهش عبارت است از «کتابهای فارسی، تاریخ و تعلیمات اجتماعی دوره راهنمایی تا چه میزان بر مولفه های هویت ایرانی – اسلامی تاکید دارند؟». مولفه های هویت ایرانی در این پژوهش شامل مولفه های (پرچم ملی، سرود ملی، زبان ملی، لباس ملی، سرزمین ایران و ...) و مولفه های هویت اسلامی در این پژوهش شامل مولفه های (خدا شناسی، آخرت گرایی، معرفی اولیاء دینی، معرفی قرآن و سنت و ...) می باشد. روش پژوهش در این تحقیق، تحلیل محتوای کمی و کیفی از نوع بخشی بوده است. جامعه آماری در پژوهش حاضر عبارتند ازکتابهای فارسی ، تاریخ و تعلیمات اجتماعی پایه های اول، دوم و سوم دوره راهنمایی که مجموعا مشتمل بر 9 جلد و 1048 صفحه می باشد. روش نمونه گیری در این پژوهش عبارت است از نمونه گیری تصادفی ساده که در کل حجم نمونه مشتمل بر 198 صفحه می باشد. ابزار جمع آوری اطلاعات در این پژوهش عبارت است از پرسشنامه معکوس محقق ساخته که بر اساس مقیاس چهار درجه ای لیکرت تنظیم شده است. برای بخش روایی پرسشنامه ها از روش روایی محتوا با استفاده از دیدگاه صاحب نظران و متخصصان استفاده شده است که روایی آن مورد قبول محققان بوده است و برای بخش پایایی آن از روش آلفای کرونباخ بهره گرفته شده است که میزان آلفای آن 89 % می باشد. همچنین واحد تحلیل در این پژوهش جمله بوده است. مهم ترین یافته های پژوهش عبارتند از: 1- کتاب تاریخ سال دوم راهنمایی با 3/26% بیشترین تاکید بر هویت اسلامی را در بین نه کتاب مورد بررسی دارا است و فارسی سال سوم نیز با 6/2% پایین ترین تاکید بر هویت اسلامی را دارا می باشد. در مجموع سه کتاب تاریخ با میانگین 4/12 % در رتبه اول، سه کتاب تعلیمات اجتماعی با میانگین 76/8 % در رتبه دوم و سه کتاب فارسی با میانگین 36/8 % در رتبه سوم از لحاظ تاکید بر مولفه های هویت اسلامی قرار دارند. 2- کتاب تاریخ سال سوم راهنمایی با 59% بیشترین تاکید بر هویت ایرانی را در بین نه کتاب مورد بررسی دارا است و تعلیمات اجتماعی سال دوم نیز با 4/0% پایینترین تاکید بر هویت ایرانی را دارا می باشد. در مجموع سه کتاب تاریخ با میانگین 33/35% در رتبه اول، سه کتاب فارسی با میانگین 2/14 % در رتبه دوم و سه کتاب تعلیمات اجتماعی با میانگین 56/1% در رتبه سوم از لحاظ تاکید بر مولفه-های هویت ایرانی قرار دارند. 3- کتاب تاریخ سال سوم راهنمایی با 4/66% بیشترین تاکید بر هویت ایرانی- اسلامی را در بین نه کتاب مورد بررسی دارا است و تعلیمات اجتماعی سال دوم نیز با 7% پایینترین تاکید بر هویت ایرانی- اسلامی را دارا می باشد. در مجموع سه کتاب تاریخ با میانگین 73/47% در رتبه اول، سه کتاب فارسی با میانگین 56/22% در رتبه دوم و سه کتاب تعلیمات اجتماعی با میانگین 33/10% در رتبه سوم از لحاظ تاکید بر مولفه های هویت ایرانی- اسلامی قرار دارند. 4- نتایج پژوهش نشان داد که در مجموع بیشترین شاخصی که برای هویت ایرانی در نه کتاب تعلیمات اجتماعی، تاریخ و فارسی به آن پرداخته شده بود مولفه مفاخر ادبی و شخصیتهای برجسته ایرانی و برای هویت اسلامی مولفه اخلاقیات بوده است. 5- نتایج پژوهش نشان داد که در کتابهای فارسی، تعلیمات اجتماعی و تاریخ دوره راهنمایی تنها مولفه ای که حتی یکبار هم به آن اشاره نشده است، مولفه سرود ملی است. هویت، هویت ایرانی، هویت اسلامی، کتابهای فارسی، تاریخ و تعلیمات اجتماعی دوره راهنمایی.